Loop langs een gemeentehuis en leg je oor tegen de muur. Grote kans dat je binnen mensen vertwijfeld hoort kreunen: “Wat moeten we doen? Hoe krijgen we de mensen mee? Waarom gedragen ze zich zo anders dan we verwachten?” Het antwoord ligt buiten de muren van het gemeentehuis, in de buurten en straten waar mensen druk bezig zijn met hun dagelijkse leven.
Vraag jezelf maar eens af wat je echt wilt: Informatie over het veranderende klimaat? Een technologische oplossing? Geld om je woning te verduurzamen? Of wil je geen gedoe? Comfort? Een goed gevoel over jezelf? Kans is groot dat je kiest voor gemak op de korte termijn. Maar als je de vraag krijgt waar je van droomt, blijkt er ineens heel veel mogelijk.
Wie dan leeft, dan zorgt…
Iemand die dit goed ziet, is Anke van Hal, professor duurzaamheid aan de Nyenrode Business Universiteit. Zij schrijft in haar essay ‘De derde succesfactor’ dat betaalbare en technische oplossingen alleen werken als we rekening houden met het gedrag van de bewoners. Dat is niet eenvoudig, want het grootste deel van ons brein denkt vooral aan de korte termijn. We mijden risico’s en houden niet van uitgestelde beloningen. Wie dan leeft, dan zorgt… Dat is precies waarom we nauwelijks warm worden van al die voorgespiegelde terugverdientijden. Nu investeren voor winst in de toekomst, dat vinden de meeste mensen niet prettig.
De duurste Iphones
Omdat de meeste mensen gemak nastreven, overtuig je ze niet met informatie over duurzaamheid. Wel helpt het als mensen zich goed kunnen voelen over hun handelen. Anke van Hal zegt in een webinar voor het programma Sociale Innovatie in de Energietransitie van de provincie Brabant en Enpuls: “Stel eerst de vraag, waar dromen mensen van? Daarna ga je hun belangen behartigen en pas op het laatst ga je over geld nadenken. Mijn studenten hebben allemaal weinig geld, maar wel de duurste Macbooks en Iphones. Omdat ze die spullen heel graag willen hebben, vinden ze een manier om die kopen. Zo werkt het ook met je huis. Pas als je echt iets wilt, kom je in actie.”
Deze blog is geschreven door Erik van Stokkom, communicatieadviseur en gedragswetenschapper bij Ekiep.
- Voor het vakblad Energie+ heb ik een drieluik geschreven over het kennis- leertraject ‘Thuis energie besparen doe je zo’ van het programma Sociale Innovatie in de Energietransitie. In het tweede deel liet ik zien hoe de ideeën van Anke van Hal helpen om mensen in beweging te krijgen.
- Het webinar met Anke van Hal voor het programma Sociale Innovatie in de Energietransitie staat hier.
